یکی از پرکاربردترین کابل های مورد استفاده در سیستم های کامپیوتری کابل شبکه است که اصلی ترین رابط بین اجزای تجهیزات شبکه است. این کابل دارای انواع مختلفی است که با توجه به کاربرد مورد نیاز از مصارف خانگی تا تجهیزات بسیار پیشرفته مورد استفاده قرار میگیرد.در این مقاله که توسط سایت دیجیت ایران تهیه شده است به انواع کابل شبکه و کاربردهای آن میپردازیم و تفاوت بین انواع کابل شبکه را بیان میکنیم.
کابل شبکه چیست؟
کابل شبکه چیست، این سوالی است که در ابتدای این بحث به ذهن میرسد ولی قبل از پاسخ به آن باید بگوییم که برای اینکه یک داده و اطلاعات از یک سیستم به سیستم دیگر تحت شبکه انتقال پیدا کند باید در ابتدا توسط نرم افزار و سخت افزار سیستم ارسال کننده پردازش و محتوای آن تولید و سپس کدگذاری شود و به سیستم مقصد ارسال و در آنجا مورد استفاده قرار گیرد که این ارسال از طریق کابل شبکه انجام میشود در واقع کابل شبکه رابط بین یک شبکه کامپیوتری و سیستم های وابسته به آن است.
کابل شبکه دارای انواع مختلفی است عبارتند از کابل شبکه کواکسیال که دیگر مصرفی ندارد، کابل اپتیکال یا فیبر نوری که به علت گران بودن آن در جاهای حساس به کار میرود و فراگیر نیست به همین دلیل در این مقاله به این دو مورد دیگر اشاره ای نخواهیم کرد. و اما مورد آخر که بیشتر به کار میرود و بیشتر موضوع بحث ما است و آن عبارت است از کابل شبکه زوج به هم تابیده که از ۸ رشته تشکیل شده است.این کابل که به صورت گسترده در منازل تا شرکت های کوچک و موسسات بسیار بزرگ نیز مورد استفاده قرار میگیرد و به نام کابل LAN نیز خوانده میشود.
همانگونه که در شکل دیده میشود این کابل از زوج های به هم تابیده تشکیل شده است که از رنگ های مختلف در رشته های آن ساخته شده است. کابل شبکه مانند کابل تلفن است که با این تفاوت که تعداد رشته های کابل تلفن ۲ یا ۴ عدد است در صورتی که کابل شبکه ۸ رشته دارد و سوکت شبکه از سوکت تلفن پهن تر است و دارای ۸ پین است.
سوکت شبکه همانگونه که در شکل مشاهده کردید دارای ۸ پین است و نام این سوکت، سوکت شبکه یا سوکت RJ45 است که کابل شبکه بعد از آن که آماده شد درون سوکت شبکه پرس میشود و حالا میتوانیم آن را داخل سوکت شبکه مادربرد، مودم و یا هر وسیله ای که دارای پورت RJ45 یا همان پورت شبکه است قرار گیرد و بتواند شبکه کامپیوتری را ایجاد کند.
در داخل کابل شبکه چه میگذرد و رنگ بندی کابل ها به چه منظوری است؟
کابل شبکه یا کابل LAN دارای ۸ رشته سیم یا ۴ رنگ اصلی و ۴ رنگ فرعی است که از رنگ های اصلی برای ارسال سیگنال مثبت و از رنگ های فرعی برای ارسال سیگنال های منفی استفاده میشود.کابل های شبکه زوج به هم تابیده برای جلوگیری از اختلال در ارسال و دریافت اطلاعات دارای ابزار و راه کارهای خود میباشند که این امر باعث ایجاد نسل های مختلف و تنوع در کابل شبکه شده است که از جمله آن میتوان به شیلد و فویل دور کابل برای کاهش نویز نام برد. علت به هم تابیدن سیم ها نیز برای کاهش اثر نویزهای مغناطیسی موجود در محیط و سیم است.کابل های شبکه میتوانند به صورت مفتولی و یا به صورت رشته ای باشند که هر کدام کاربرد و مزایا و معایبی دارند که در ادامه به آن میپردازیم.
تفاوت بین کابل شبکه STP و UTP چیست ؟
عبارت STP مخفف Shielded Twisted Pair به معنی زوج به هم تابیده شیلدار و عبارت UTP مخفف UnShielded Twisted Pair به معنی زوج به هم تابیده بدون شیلد است. شیلد که از رشته های نازک سیمی تشکیل شده و به دور رشته های کابل شبکه پیچیده میشود میتواند نویزهای بیرونی را بگیرد از این روی این کابل مناسب محیط بیرونی و جاهایی که نویز زیادی دارد و یا داخل داکت که کابل برق از آن عبور میکند است در صورتی که کابل شبکه UTP برای مصارف معمول تر مانند اتصال کامپیوتر به مودم و جاهایی که فاقد نویز و متراژهای کوتاه است استفاده میشود.
دسته بندی کابل شبکه بر اساس سرعت انتقال و پهنای باند چگونه است؟ کابل های شبکه دارای سرعت و پهنای باند مختلف به همراه ویژگی های ظاهری متفاوت میباشند که به دسته های مختلفی که در اینجا به آن اشاره میکنیم تقسیم میشوند. دسته اول یا همان Category 1 که به صورت مخفف Cat 1 نیز نامیده میشود (دسته = Category ) مربوط به کابل تلفن است. امروزه کابل های شبکه تا دسته هفتم یعنی Cat7 پیش رفته اند که در جدول زیر تفاوت آنها را مشاهده میکنید.
اصلی ترین تفاوت بین دسته های مختلف کابل شبکه را میتوان در پهنای باند و نویز پزیری آن دانست و از نظر ظاهری میتوان گفت هر چه زوج های به هم تابیده بیشتر به دور هم تابیده شوند نویز کمتری میگیرند و به نسل های جدید نزدیک ترند به عبارتی کابل شبکه CAT 6 از کابل شبکه CAT 5 بیشتر پیچیده شده است و یکی از علت های مهم افزایش قیمت استفاده بیشتر از سیم داخل کابل است.از این روی باید با توجه به نیاز خود باید کابل مورد نظر را انتخاب کرد تا هزینه اضافه ای پرداخت ننمایید و این را نیز در نظر بگیرید که برای استفاده بهینه از کابل شبکه CAT6 باید تجهیزات شبکه نیز CAT 6 باشند ولی باید به این نکته نیز دقت کرد که میتوان از آن در تجهیزات CAT5 نیز استفاده کرد، به عبارتی نسل های جدید با نسل های قبلی خود سازگار میباشند.
در کابل شبکه دو روش انتقال دیتا داریم که میتوان با ۴ سیم و یا ۸ سیم اطلاعات را انتقال دهیم، اگر بخواهیم از ۴ سیم استفاده کنیم سرعت ما به ۱۰۰ مگابیت در ثانیه محدود میشود ولی اگر از ۸ رشته سیم استفاده کنیم میتوانیم انتقال دیتا را تا سرعت ۱۰۰۰ مگابیت نیز داشته باشیم. در حالت ۴ سیمه ما از دو سیم برای ارسال اطلاعات و از دو سیم برای دریافت اطلاعات استفاده میکنیم و در حالت ۸ سیم برای رسیدن به سرعت ۱۰۰۰ مگابیت نیاز داریم که از ۴ سیم برای ارسال دیتا و از ۴ سیم برای دریافت اطلاعات استفاده کنیم.
چند نکته در رابطه با کابل شبکه LAN
قیمت کابل شبکه با توجه به دسته آن و شیلدار و بدون شیلد و مهم تر از همه جنس رشته ها که مس هست یا آلومینیوم میتواند متفاوت است.
آخرین نسل از کابل شبکه دسته CAT 7 است.
رنگ رشته های سیم داخل کابل شبکه بیشتر برای راحتی سوکت زدن و شناسایی رشته های سیم استفاده میشود.
در گذشته کابل شبکه به صورت مستقیم و یا کراست بود که امروزه نیاز به کراست نیست و سیستم های کامپیوتری خود به راحتی سیم بندی را با اولین اتصال شناسایی میکنند.
سرعت یک شبکه کامپیوتری به تجهیزات آن و کابل شبکه بستگی دارد و سرعت آن با پایین ترین سرعت قطعات متصل به آن محدود میشود پس به این شکل نیست که با خرید کابل شبکه CAT 7 حتما
میتوانیم بالاترین سرعت را بدست بیاوریم اگر تجهیزات شبکه ما CAT 5 یا CAT 6 باشد یعنی سرعت شبکه تابع کمترین سرعت انتقال در شبکه است.
دستگاهی که به وسیله آن میتوانیم کابل شبکه را سوکت بزنیم آچار شبکه نامیده میشود.
دستگاهی که به وسیله آن میتوانیم رشته ها را داخل کیستون قرار دهیمآچار پانچ نامیده میشود.
حال به جنس داخل رشته ها میپردازیم، همانگونه که در بالا گفته شد رشته های داخل کابل شبکه یا به صورت مفتولی هستند و یا به صورت رشته ای در این قسمت به تفاوت آین دو میپردازیم و میگوییم که کدام یک برای چه نوع استفاده ای مناسب تر است و باید در نظر داشت که انتخاب کابل شبکه مناسب و سوکت متناسب با آن نقش بسزایی در سرعت و سلامت شبکه موثر است، حال به بررسی این دو نوع رشته سیم میپردازیم.
کابل شبکه مفتولی یک سیم یک تکه فلزی است که معمولا از آیاژ مس و یا آلیاژ آلومینیوم است. که اگر کیفیت بسیار بالا و حساسیت وجود دارد بهتر است از کابل شبکه ای که جنس آن مس است استفاده کنید، داخل کابل شبکه مفتولی ۸ رشته سیم یک تکه مفتولی وجود دارد در صورتی که کابل شبکه رشته ای از ۸ رشته که هر کدام از چندین رشته بسیار باریک تشکیل شده است ساخته شده .حال به ویژگی های هر کدام از این کابل ها میپردازیم.
ویژگی های کابل شبکه مفتولی:
انعطاف پزیری پایین
نا مناسب برای مصارف خانگی
هزینه تولید کمتر
تضعیف کمتر سیگنال
برای ارسال دیتا در مسیرهای طولانی مناسب تر است.
در برابر خم و راست شدن زیاد شکننده است.
ویژگی های کابل شبکه رشته ای :
انعطاف پزیری بالا
مناسب برای مصارف خانگی
هزینه تولید زیاد
تضعیف بیشتر سیگنال در مصافت های طولانی تر
در جایی که کابل شبکه نیاز به انعطاف زیادی است بهتر است از کابل شبکه رشته ای استفاده شود مانند استفاده در رک
اکثر کابل های پچ کورد موجود در بازار ( کابل های شبکه آماده سوکت خورده ) از نوع رشته ای میباشند.